Zima jest szczególną porą roku, a zagrożenia z nią związane stanowią realne zagrożenie zwłaszcza dla osób dotkniętych problemem bezdomności, ale także starszych, samotnie mieszkających, chorych lub tych, którzy zasnęli na zewnątrz pod wpływem alkoholu. Silny wiatr w połączeniu z temperaturą powietrza i to tylko nieco poniżej 0°C może mieć taki sam skutek, jak powietrze o temperaturze poniżej -30°C bez wiatru. Również wilgoć potęguje odczuwanie chłodu, a w konsekwencji być przyczyną odmrożeń.
W każdym województwie przygotowane są miejsca, w których osoby potrzebujące pomocy mogą się ogrzać i przenocować w mroźne dni oraz zjeść ciepły posiłek. Rejestr placówek udzielających schronienia w Województwie Świętokrzyskim (kliknij aby powiększyć).
By nie dopuścić do odmrożeń i wychłodzenia organizmu:
- należy ubierać się adekwatnie do temperatury panującej na zewnątrz - najlepiej warstwowo, najlepiej na tzw. „cebulę” w odzież z naturalnych tkania lub tkanin typu polar. Dodatkowo niezwykle istotne jest by ubranie nie utrudniało krążenia.
- zakładane obuwie powinno być ciepłe i nie ograniczać możliwości poruszania palcami,
- należy zakładać ocieplane, luźne rękawice, a czapka powinna zasłaniać czoło i uszy,
- zasłanianie twarzy szalem, spowoduje, iż pod wpływem oddechu stanie się wilgotny
i może przyspieszyć powstawanie odmrożeń, - przed wyjściem na mróz należy posmarować odkryte części ciała (policzki, noc, brodę) kremem ochronnym – szczególnie dotyczy to dzieci,
- przebywając na zewnątrz powinno się cały czas poruszać,
- NIE WOLNO spożywać na zimnie alkoholu - sprzyja on szybkiemu wychładzaniu organizmu.
Odmrożenie - jest skutkiem oddziaływania niskiej temperatury, wiatru i wilgoci. W wyniku odmrożenia mogą wystąpić trwałe uszkodzenia najbardziej narażonych odmrożeniem części ciała, czyli rąk, nóg i twarzy. Typowymi objawami tego urazu są:
- znaczne wychłodzenie,
- w pierwszym stopniu bladość skóry,
- zaczerwienienie,
- pieczenie,
- uczucie drętwienia,
- utrata czucia.
W zależności od zaawansowania objawów, odmrożenia dzieli się na poniższe stopnie.
Odmrożenia pierwszego stopnia:
- zblednięcie skóry, która staje się kredowo biała,
- następnie zaczerwienienie z lekko sinawym odcieniem,
- pojawia się uczucie pieczenia i obrzęk w miejscu odmrożenia,
- dochodzi do zaburzenia krążenia, pojawia się drętwienie i brak czucia.
Odmrożenia drugiego stopnia:
- na skórze pojawiają się pęcherze z płynem surowiczym lub surowiczo - krwistym,
- odmrożona cześć ciała jest sina i opuchnięta.
Odmrożenia trzeciego stopnia obejmują całą grubość skóry:
- pęcherze surowicze,
- martwica tkanek,
- owrzodzenia.
Odmrożenia czwartego stopnia obejmują także mięśnie, a nawet kości.
Pierwsza pomoc
Pod żadnym pozorem NIE WOLNO rozcierać silnym masażem czy nacierać śniegiem. Może to prowadzić do uszkodzenia odmrożonych tkanek. Kiedy skóra jest blada, można stosować kąpiele rozgrzewające w letniej wodzie, około 25°C, stopniowo podnosząc jej temperaturę do około 40°C. Po osuszeniu skórę trzeba przykryć jałowym opatrunkiem. Przy odmrożeniach drugiego stopnia NIE WOLNO przekłuwać pęcherzy. Także należy zastosować jałowy opatrunek osłaniający. Odmrożenia III i IV stopnia wymagają pomocy lekarskiej.
Wychłodzenie (hipotermia) – jest stanem w którym temperatura ciała spada poniżej 36,6 °C. Lekkie wychłodzenie grozi przeziębieniem, natomiast silne (temperatura spada poniżej 28°C) – śmiercią. Do hipotermii może dojść podczas długiego przebywania w bardzo niskiej temperaturze otoczenia lub w zimnej wodzie, która chłodzi organizm 20 razy szybciej niż powietrze.
Do głównych objawów łagodnej hipotermii (temperatura ciała spada do 34-35°C- można wtedy jeszcze samodzielnie podjąć działania by ogrzać organizm należą:
- dreszcze,
- drżenie mięśni,
- osłabienie,
- zawroty głowy,
- dezorientacja.
Pierwsza pomoc
Osobę wychłodzoną przede wszystkim należy rozgrzać – powoli i stopniowo. Zbyt szybkie ogrzewanie mogłoby doprowadzić do zbyt nagłego przyspieszenia krążenia (w hipotermii jest ono spowolnione) i w konsekwencji - do zatrzymania akcji serca. Gdy osoba jest nieprzytomna należy zacząć ją ogrzewać i niezwłocznie wezwać pomoc. Gdy nie oddycha - trzeba rozpocząć akcję reanimacyjną i prowadzić ją aż do przyjazdu lekarza.
Zima jest porą roku szczególnie trudną dla osób starszych, które mieszkają samotnie oraz osób dotkniętych problemem bezdomności. Apelujemy by nie pozostawać obojętnym wobec nich. Szczególnie starsze osoby, poruszające się z widoczną trudnością, są narażone na upadek lub omdlenie na mrozie, co może doprowadzić do poważnych konsekwencji.
Apelujemy by zwracać uwagę, na osoby bezdomne, śpiące na ławkach lub w altankach działkowych. Nie bójmy się podejść do osoby śpiącej na przystanku, nawet jeżeli wygląda na pijaną. Reagujmy dzwoniąc na policję, do straży miejskiej lub gdy osoba ta jest nieprzytomna - pod numer ratunkowy. Nasz telefon może uratować komuś życie.
Opracował: Wydział Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Opatowie
