O zmianach, jakie zaszły w Podziemnej Trasie Turystycznej oraz atrakcjach, które czekają na turystów w Opatowie rozmawiamy z Mariuszem Szwajkowskim – dyrektorem Powiatowego Centrum Kultury Turystyki i Rekreacji.
Co zmieniło się w podziemiach po przejęciu ich przez Starostwo Powiatowe?
Można powiedzieć, że zasadniczo od tego czasu zmieniło się wszystko. Teren podziemi przeznaczony do zwiedzania, został prawidłowo zabezpieczony. Poszerzyliśmy również ofertę turystyczną, tak aby każdy mógł znaleźć w niej coś dla siebie. W ramach promocji podziemnej trasy zmniejszyliśmy cenę biletu wstępu. W pierwszym miesiącu po przejęciu podziemi przez starostwo, realizowaliśmy również pomysł polegający na tym, żeby każdy mieszkaniec powiatu mógł bez opłat zwiedzić Podziemną Trasę Turystyczną oraz zapoznać się z historią Opatowa i całego regionu. Ciągle staramy się pozyskiwać nowe wystawy, które prezentujemy w pomieszczeniach podziemi. Dzięki pomocy Powiatowego Urzędu Pracy i starosty opatowskiego pana Bogusława Włodarczyka mamy możliwość zatrudniania absolwentów klas o profilu turystycznym z Zespołu Szkół Nr 1 w Opatowie. Chętnie z tej możliwości korzystamy. W ramach promocji Podziemnej Trasy Turystycznej nawiązaliśmy także współpracę z biurami podróży. W okresie jesiennym i zimowym owocuje ona zwiększoną liczbą zwiedzających, są to tak zwani turyści zorganizowani, czyli wycieczki szkolne lub grupy pracowników.
Jakie atrakcje znajdują się w ofercie podziemnej trasy turystycznej?
W pierwszym okresie po ponownym otwarciu podziemi, nie było tam zbyt wielu artefaktów. Z całą pewnością można jednak stwierdzić, że same mury Podziemnej Trasy Turystycznej są niebywałą atrakcją. Podczas zwiedzania przewodnicy snują ciekawe opowieści związane z historią miasta i regionu. Opowiadają tak zwane „historie do muru”, w których poruszają dzieje powstania podziemi oraz dzieje Opatowa. Myślę, że pustki pozostawione po wyprowadzce PTTK, przewrotnie stały się dla nas zaletą. Często zdarzają się miejsca, o których można powiedzieć, że są „przebajerzone” – jest tam zbyt dużo światła, zbyt dużo dodatków, ucieka gdzieś sedno samego zabytku. A nam, dzięki „opowiadaniom do muru” udało się właśnie „nie przedobrzyć”. Natomiast jeśli chodzi o wystawy, wydaje mi się, że ciekawą propozycją jest Izba Pamięci Ruchu Ludowego czy reprinty obrazów Mayera Kirshenblatta pt. „Stary Opatów”. Pod koniec września w ramach 25. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa, pojawiły się również wystawy fotografii. Pierwszą z nich jest zbiór „Literackie Krajobrazy Ziemi Opatowskiej”, to zdjęcia ukazujące piękno miejscowego krajobrazu. Druga wystawa nosi tytuł „Tajemnicze stare miasto Opatów” i zawiera reprodukcje starych fotografii i kart pocztowych z okresu XIX i XX w., należących do mieszkańców Opatowa.
Jak wygląda turystyka w powiecie opatowskim? Czy turyści chętnie nas odwiedzają?
Opatów leży w miejscu połączenia kilku tras turystycznych. Mam tu na myśli między innymi Sandomierz, Bałtów, Kielce oraz Ujazd. Już sama ta lokalizacja sprawia, że miasto staje się miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów. Paradoksalnie naszym sprzymierzeńcem są również tzw. „korki opatowskie”. Osoby, które stoją w takim korku, widzą Bramę Warszawską czy kolegiatę i nieraz może być to bodziec do krótkiej przerwy w podróży, przeznaczonej na zwiedzanie Opatowa. Po przejęciu podziemi, nie otrzymaliśmy od PTTK-u informacji odnośnie ilości turystów, którzy odwiedzili nasz region. Teraz z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że turystyka w powiecie opatowskim kwitnie, a zwiedzających jest coraz więcej.
Jakie atrakcje czekają na turystów w przyszłości zarówno w podziemiach, jak i na terenie całego powiatu.
Idąc z duchem czasu, na zakończenie października, zaplanowaliśmy w podziemiach „Hardkorowy Halloween”. Będzie to taka dodatkowa forma zwiedzania Podziemnej Trasy Turystycznej z niezapomnianymi atrakcjami. W listopadzie zamierzamy zorganizować także „Poetyckie Zaduszki”. Natomiast w planach na przyszły rok jest listopadowy festyn z gęsią w roli głównej. W przyszłym roku chcemy skupić się na adaptacji pomieszczeń znajdujących się pod budynkiem sądu. Chcemy też udostępniać je na małe spotkania typu konferencje, sympozja czy szkolenia. Natomiast jeśli mówimy o turystyce w całym powiecie, to chcemy poszerzyć naszą działalność, która w tym momencie opiera się wyłącznie na oprowadzaniu turystów po podziemiach. Z chwilą otwarcia Punktu Kultury, Rekreacji i Wypoczynku przy Promenadzie otwarty zostanie też Punkt Informacji Turystycznej, po to aby każdy miał możliwość dowiedzieć się jakie atrakcje czekają nie niego w naszym regionie. W nowym roku planujemy również utworzyć na terenie całego powiatu szereg tras turystycznych. Wtedy grupa turystów wykupując bilet w jednym miejscu, będzie mogła zwiedzać atrakcje całego regionu wraz z przewodnikiem.
A co z zagospodarowaniem podziemi?
We wrześniu rozpoczęła się realizacja projektu, którego celem jest utworzenie placu rekreacji w Opatowie. Z funduszy pozyskanych w tym projekcie planowany jest również zakup wyposażenia do podziemi, a także remont i przystosowanie budynku przy szpitalu na Dom Muzealny, gdzie oprócz biur, siedzibę miałoby Muzeum Geodezji. Do podziemi chcemy zakupić nowe gabloty oraz zamontować monitoring, który wpłynie na poprawę bezpieczeństwa turystów oraz da możliwość wprowadzenia nowych atrakcji w trakcie zwiedzania. Chodzi tutaj o dostarczenie odwiedzającym podziemia bodźców słuchowych oraz wizualnych. W kwietniu przeprowadziliśmy konkurs na zagospodarowanie Podziemnej Trasy Turystycznej. Nie został on jednak rozstrzygnięty, ponieważ w każdej pracy znaleźliśmy coś ciekawego, co można wykorzystać przy planowaniu przestrzeni w podziemiach. Musimy pamiętać, że jest to perełka turystyczna naszej ziemi świętokrzyskiej, więc należy o nią dbać i jak najlepiej przystosować do wymogów XXI wieku.
Powiatowe Centrum Kultury Turystyki i Rekreacji powstało stosunkowo niedawno, proszę powiedzieć co należy do jego zadań?
Można powiedzieć, że PCKTiR to taki dom kultury bez własnej siedziby. Jako jednostka zajmująca się szeroko pojętą kulturą wspieramy wszelkie inicjatywy, które pojawiają się na terenie powiatu. Naszym zadaniem jest także zajmowanie się Podziemną Trasą Turystyczną. Cały czas, o czym wspominałem już wcześniej, zmieniane są ekspozycje. W tym celu nawiązujemy współpracę z różnymi muzeami. Z uwagi na planowany remont nie możemy na razie wprowadzić nic stałego. Ciągłe zmiany ekspozycji mają jednak swoją zaletę, ponieważ pozwalają pozytywnie zaskoczyć zwiedzających, a o to przecież chodzi w turystyce.
Jakie plany inwestycyjne ma Powiatowe Centrum Kultury Turystyki i Rekreacji na najbliższy czas?
Cały czas badamy i sprawdzamy formy dofinansowania oferowane przez instytucje kultury. Chcemy również podjąć współpracę z kilkoma stowarzyszeniami, które przy naszym wsparciu będą w stanie pozyskiwać dotacje i fundusze z tych instytucji.
Dziękuję za rozmowę.
